Florence Samenleving en werkSamenleving en werk
Familie en samenlevingFamilie en samenleving
De rol van de overheid in onze samenleving
Nederland is een democratisch land. Dat houdt in dat we onze regering kunnen kiezen. Met andere woorden, Nederlanders kunnen indirect meebeslissen over belangrijke zaken. De regering is dus als het ware een afspiegeling van de bevolking. Aangezien er veel verschillende meningen zijn, moeten er veel compromissen gesloten worden. Hierdoor hebben veel inwoners het gevoel dat ze niet werkelijk iets te vertellen hebben. Toch staat Nederland in de top 10 van de meest democratische landen. De vrijheid en de zeggenschap die Nederlanders hebben wordt door velen als vanzelfsprekend beschouwd terwijl dit eigenlijk een groot voorrecht is. Wereldwijd gezien zijn er nog veel landen waar inwoners nauwelijks rechten hebben en niet vrij zijn om hun mening publiekelijk uit te spreken.
De verzorgingsstaat
Nederland is een verzorgingsstaat, hetgeen inhoudt dat de regering zorgdraagt voor de basale levensbehoeften van elke rechtmatige inwoner. Hierbij gaat het onder andere om het recht op een basisinkomen, het recht op huisvesting en het recht op scholing. De sociale voorzieningen zorgen ervoor dat niemand honger hoeft te lijden. Iedereen die de weg weet te vinden naar de juiste instanties kan hiervan gebruikmaken.
Toch voelt het soms alsof de voorzieningen niet afdoende zijn of dat de voorwaarden voor het recht erop te ingewikkeld zijn. Veel Nederlanders gaan ervan uit dat het de regering is die in hun behoeften dient te voorzien. Het is echter niet zo dat de overheid een toverpot met geld tot haar beschikking heeft. Het geld voor alle voorzieningen komt uit de portemonnee van de burgers door middel van belastingen. In feite betekent een verzorgingsstaat dat we met z’n allen voor elkaar zorgen. Omdat iedereen toch het meest zijn eigen leed voelt, roept de een dat er teveel belasting betaald moet worden en de ander dat er te weinig wordt uitgekeerd. Kortom, het is onmogelijk om iedereen tevreden te houden in een democratie.
Vrijheid
Een belangrijke kernwaarde in Nederland is vrijheid. Deze vrijheid behelst onder meer de vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing en de vrijheid van meningsuiting. Vrijheid staat hoog in het vaandel bij Nederlanders. Als protest tegen bepaalde regels wordt er regelmatig gedemonstreerd door mensen die het niet eens zijn met de overheid of met bepaalde omstandigheden, zoals situaties waarin sprake is van discriminatie. In artikel 9 van de grondwet is het recht op demonstreren vastgelegd. Het maakt daarbij niet uit waartegen gedemonstreerd wordt. Een demonstratie mag echter wel door een burgemeester verboden worden wanneer er sprake is van gezondheidsrisico’s, ernstige overlast of andere wanordelijkheden. Het afgelopen jaar is vanwege ‘corona’ nogal eens gebruikgemaakt van dit verbod. Het is in Nederland ook mogelijk om een rechtszaak aan te spannen tegen overheidsmaatregelen.
In principe geldt voor een regering hetzelfde als voor een management team van een bedrijf: iemand zal de leiding moeten nemen en de beslissingen die genomen worden komen nooit volledig overeen met de wensen van alle betrokkenen. Het is in een democratie voortdurend zoeken naar de gulden middenweg.
De invloed van het internet op onze samenleving
Het internet is niet meer weg te denken uit ons bestaan. Het brengt een groot aantal voordelen met zich mee zoals een snelle informatievoorziening. De wereld is door het internet ‘kleiner’ geworden omdat het nu gemakkelijk is om op afstand contacten te onderhouden. De invloed van het internet op de samenleving is enorm groot: het beïnvloedt onze sociale contacten, het werk en onze vrijetijdsbesteding.
Sociale contacten
Wanneer gekeken wordt naar de hoeveelheid sociale contacten die mensen hebben sinds het bestaan van het internet dan is dat aantal zeker gegroeid. Er zijn talloze websites die de mogelijkheid bieden om mensen te ontmoeten. Mensen die op zoek zijn naar een liefdesrelatie maken hiervan maar al te graag gebruik. Maar ook voor het leggen van vriendschappelijke contacten zijn er talrijke digitale mogelijkheden beschikbaar. Hierdoor hebben de meeste mensen een grote vrienden/kennissenkring kunnen opbouwen. Tegelijkertijd zien we regelmatig mensen samen aan een tafeltje zitten terwijl ze volledig gericht zijn op hun eigen telefoonscherm. De kwaliteit van het sociale contact van mensen die daadwerkelijk bij elkaar zijn, lijkt helaas vaak onder het bestaan van het internet te lijden.
Werksituaties
Aanvankelijk werd het internet vooral gebruikt voor werkaangelegenheden. Onderlinge afspraken en overdrachten van rapportages gaan immers beduidend sneller wanneer deze werkzaamheden digitaal kunnen worden verricht. Daarnaast kan er tegenwoordig veel meer thuis gewerkt worden, omdat de computers verbonden kunnen worden met de benodigde systemen. Zelfs voor een vergadering is het niet meer noodzakelijk om op het kantoor te komen. Een bijeenkomst vindt tegenwoordig vaak plaats via gezamenlijk beeldbellen met speciaal daarvoor uitgevonden programma’s. Het voordeel is tijdwinst doordat men zich minder vaak hoeft te verplaatsen. Het nadeel is dat er wel erg veel van de werkzame uren achter een beeldscherm worden doorgebracht.
Vrijetijdsbesteding
Doordat alles op het internet gemakkelijk op te zoeken is, hebben ‘nieuwe’ vormen van vrijetijdsbesteding zich kunnen ontwikkelen. Mooie foto’s en video’s kunnen mensen dermate inspireren om bepaalde activiteiten te gaan ondernemen of een sport te gaan beoefenen. Hierdoor doen sommige mensen dingen in hun leven waar ze zonder het internet wellicht nooit van gehoord zouden hebben, of gaan ze op vakantie naar een voor hen onbekend land.
Daartegenover staat dat een groot aantal mensen en met name veel jongeren urenlang surfend en gamend achter de computer doorbrengen. Het aantal kinderen dat in de buitenlucht speelt is aanzienlijk kleiner dan zo’n dertig jaar geleden. Aangezien het inademen van frisse lucht voor iedereen gezond is, kan men zich terecht afvragen of het internet geen aanslag op de algehele gezondheid is.
De multiculturele samenleving
Nederland heeft een multiculturele samenleving en dat is duidelijk terug te zien in het straatbeeld. Er zijn veel verschillende nationaliteiten in Nederland. Deze situatie is op diverse manieren ontstaan. Het algemene beeld dat men heeft van ons land, heeft daaraan zeker bijgedragen. De vele vrijheden die we hier genieten, maakt ons land immers aantrekkelijk om in te wonen.
Nederlanders staan wereldwijd bekend als tolerant. Toch vindt een groot deel van de bevolking dat buitenlanders zich zullen moeten aanpassen. Ook al is er bijvoorbeeld vrijheid van geloofsovertuiging, niet iedereen vindt het leuk dat er moskeeën gebouwd worden en dat moslimvrouwen hoofddoeken dragen. De sociale acceptatie verschilt echter per regio. In kleinere dorpen komt het nog vaak voor dat mensen die afkomstig zijn uit een ander land vermeden worden. Mensen zeggen vaak dat ze niets tegen buitenlanders hebben, maar in de praktijk gebeurt het nogal eens dat ze deze migranten liever niet als buren willen hebben. In grotere steden daarentegen wonen al veel langer mensen van verschillende nationaliteiten, waardoor de multiculturele sfeer daar heel gewoon is.
In een dichtbevolkt land als Nederland zijn de meningen verdeeld. Dit geldt sowieso voor het migratiebeleid in Nederland. Sommige mensen zien de komst van vluchtelingen als een bedreiging van de Nederlandse cultuur terwijl anderen voorstander zijn van massale toelating van mensen die in hun thuisland bedreigd worden. Deze discussie wordt al jaren gevoerd en de regelgeving omtrent het beleid wordt voortdurend aangepast. Het hebben van een multiculturele samenleving brengt ook voordelen met zich mee. Het geven van taallessen en het begeleiden van vluchtelingen creëren immers talloze banen in de sociale sector. Daarnaast zijn er buitenlandse bedrijven en hoogopgeleide migranten die een positief effect hebben op de Nederlandse economie.
De status van beroepen binnen de samenleving
In Nederland is de arbeidsethos vrij hoog. De status die iemand binnen de samenleving heeft wordt grotendeels bepaald door het beroep dat die persoon uitvoert. Er is een ruim aanbod van studies in ons land en bij de keuze van een studierichting spelen allerlei factoren een rol. Hoe er in de maatschappij tegen een bepaald beroep wordt aangekeken is een van deze factoren.
Een hoog salaris correspondeert vaak met het aanzien dat men binnen de samenleving geniet. Het volgen van een opleiding is raadzaam wanneer iemand de wens koestert om veel geld te verdienen. Dan is het slim om een studie te kiezen waarmee men in de zakenwereld terecht kan. Leidinggevende functies hebben een hoog aanzien.
Het hebben van een eigen kantoor is voor veel mensen een aantrekkelijk vooruitzicht. Als het gaat om prestige zinspeelt men vrijwel altijd op kantoorbanen. Dit heeft tot gevolg dat er een tekort dreigt aan mensen die met hun handen kunnen én willen werken. Indien iemand met een ambachtelijk beroep status wil verwerven dan moet hij of zij er een expert in zijn. Veel mensen beseffen niet dat zonder schoonmakers, boeren, vuilnismannen, winkelbedienden, plantsoenmedewerkers en fabrieksarbeiders onze maatschappij niet naar behoren zou functioneren maar toch wordt er enorm neergekeken op mensen die dit soort beroepen uitoefenen.
Welvaart en werkloosheid
Het gaat erg goed met de Nederlandse economie, maar dit betekent niet dat er altijd voor iedereen werk is. In onze maatschappij is het echter mogelijk om gebruik te maken van het sociale vangnet indien men zonder werk komt te zitten.
Dit vangnet bestaat uit een uitkering zodat iemand die werkloos is geen honger hoeft te lijden en niet dakloos wordt. Om het landelijke werkloosheidscijfer zo laag mogelijk te houden, worden er allerlei hulpmiddelen aangeboden om iemand aan een baan te helpen. Een uitkering kent een sollicitatieplicht. Indien dat nodig is krijgt men hierbij ondersteuning: dat kan een sollicitatiecursus zijn, of een bijscholing of zelfs een omscholing.
Het werkloosheidspercentage fluctueert voortdurend en is afhankelijk van andere gebeurtenissen in de samenleving. Door de overheidsmaatregelen met betrekking tot ‘corona’ kwam het gros van de medewerkers in de horecabranche zonder werk te zitten. Zodra de restaurants en bars weer open mochten, was direct een grote afname van de werkloosheid te zien.
Over het geheel genomen is er in Nederland al jaren een stijgende lijn te zien wat betreft het aantal werkende mensen. Hoe welvarender een maatschappij, hoe minder mensen zonder werk zitten. Voor de mensen die niet kunnen werken zijn er voldoende sociale voorzieningen en dit resulteert weer in een groot aantal banen in de dienstverlenende sector.
Gezinssamenstellingen in onze samenleving
Tot in de jaren zestig van de 20e eeuw was de uitspraak het gezin is de hoeksteen van de samenleving een afspiegeling van de realiteit in Nederland. Het traditionele gezin bestond uit een vader, een moeder en een aantal kinderen. Ouders waren getrouwd en bleven hun hele leven bij elkaar. Scheiden of ongehuwd zwanger raken was een schande.
Dit ideaalbeeld is ondertussen opgegaan in een maatschappij waar eigenlijk alle samenlevingsvormen wel geaccepteerd zijn. Er wordt nog steeds getrouwd: dit lijkt zo nu en dan zelfs weer in de mode te zijn. Het homohuwelijk is in Nederland sinds 2001 legaal. Er zijn ook veel mensen die meerdere keren trouwen of kinderen uit verschillende relaties hebben. En ook twee mensen van gelijk geslacht kunnen volledig legaal ouders worden. Nederland is daarmee wereldwijd een koploper. Op dit moment zijn de kinderen die opgroeien in een traditioneel gezin in de minderheid. De meeste kinderen groeien op in samengestelde gezinnen.
Ondanks dat vrijwel alles mag en mogelijk is wat gezinssamenstellingen betreft, voelen mensen die niet heteroseksueel zijn zich nog vaak gediscrimineerd en/of buitengesloten. Met name bij mannen in de adolescentie is dit regelmatig een probleem. Mannen worden immers op deze leeftijd geacht om vooral stoer te zijn en iedereen die daarvan afwijkt, wordt daar toch in meer of mindere mate op aangekeken. Openlijke liefdesbetuigingen worden daarom zoveel mogelijk vermeden. De ontwikkeling van juridische stappen in het voordeel van deze doelgroepen is razendsnel gegaan. Mensen met sterke geloofsovertuigingen blijken vaak meer moeite te hebben met het accepteren van een andere seksuele geaardheid.
De mantelzorg
De ouderenzorg in Nederland is behoorlijk aan verandering onderhevig. In de eerste helft van de vorige eeuw waren de gezinnen groot en bleven bejaarde ouders vrijwel altijd bij een van hun kinderen inwonen. Dit was de normale situatie en daar werden verder weinig woorden aan besteed.
Toen de gezinnen kleiner werden en zowel mannen als vrouwen buitenshuis gingen werken, werd de druk op de bejaardenhuizen groter. Door de verzorgingsstaat werd toen ingespeeld op de behoefte aan gereguleerde zorg voor ouderen en werden er meerdere verzorgingshuizen gebouwd.
De laatste jaren wordt er behoorlijk bezuinigd op de gezondheidszorg. Dit heeft tot gevolg dat ouderen worden geacht langer thuis te blijven wonen. Voor hun basisverzorging kan professionele thuiszorg worden ingeschakeld maar dat is uiteraard niet genoeg. Er moeten immers ook boodschappen en andere huishoudelijke klusjes gedaan worden.
Omdat nog steeds veel mensen buitenshuis werken, is het niet meer zo vanzelfsprekend dat ze daarnaast ook nog voor hun ouder(s) zorgen. De verzorging van een familielid of bekende heet mantelzorg. Veel mensen hebben een hectisch bestaan en de zorg voor de ouderen is voor veel familieleden een belastende opgave naast hun eigen huishouden en werk. Gelukkig is er een groep vrijwilligers die graag hulp biedt. Bovendien zijn er tegenwoordig instanties die de mantelzorgers begeleiden bij de zorg voor hulpbehoevende familieleden.
Voel je vrij om het contactformulier te gebruiken om vragen te stellen of je mening te geven.
